14/7/13

Οι Κυριακές… του ύπνου



Του Γιάννη Μπελεγρίνη


Να 'μαστε πάλι στα ίδια. Ανοιχτά ή κλειστά καταστήματα τις Κυριακές; Το θέμα επανήλθε στην επικαιρότητα, με αφορμή την σχετική διάταξη που κατατέθηκε στην Βουλή. Αν επισκεφτείς μια μικρή κοινωνία όμως, μπορείς να καταλάβεις καλύτερα το πώς είναι να είσαι «πίσω» σε κάποια πράγματα της καθημερινότητας. 

Πριν λίγο καιρό επισκέφτηκα τον τόπο καταγωγής μου. Ένα γραφικό χωριό λίγο έξω από το Αγρίνιο. Μια μέρα λοιπόν, όχι κάποια ακραία ώρα της ημέρας (έτσι νόμιζα τουλάχιστον), κάπου στο μεσημέρι, αποφάσισα να πάω προς το μίνι μάρκετ που βρίσκετε στην περιοχή. Υπολόγιζα όμως χωρίς… τον μαγαζάτορα. «Που πας; Το μεσημέρι τα μαγαζιά κλείνουν εδώ, κάθε μέρα» πετάχτηκαν και μου είπαν αμέσως κάποιοι άνθρωποι της περιοχής. «Και πότε μπορώ να πάω, να πάρω κάτι που θέλω;» ρώτησα. «Ε όταν ανοίξει το κατάστημα, κατά τις 4-5-6 ώρα, δεν είναι και στάνταρ ακριβώς» μου είπαν. 

Εκεί καταλαβαίνεις τους ρυθμούς που κινείται ένα χωριό. Και εδώ το λέω με την αρνητική έννοια. Γιατί ένα χωρίο μπορεί να έχει άλλα τόσα θετικά. Στον συγκεκριμένο τομέα όμως, τα χωρία θυμίζουν συνήθως άλλες εποχές. Να θέλεις να πας στο περίπτερο, και να περιμένεις πότε θα αποφασίσει ο περιπτεράς να το ανοίξει. Αλλιώς δεν μπορείς εξυπηρετηθείς. Σε ώρες της ημέρας που για σένα είναι απόλυτα φυσιολογικές. 

Γυρνώντας στην Αθήνα, μετά από την εν λόγω επίσκεψη μου στην εξοχή, συζήτησα το συγκεκριμένο θέμα, που μου έκανε εντύπωση, με αρκετούς φίλους και γνωστούς. Οι απαντήσεις που έλαβα με εξέπληξαν ίσως περισσότερο από εκείνο το μίνι μάρκετ που βρήκα κλειστό, στην γειτονιά του χωριού μου. «Καλά ρε, και εγώ μένω στην τάδε περιοχή της Αθήνας και πολλά μικρο- μεσαία μαγαζιά κλείνουν το μεσημέρι» μου απάντησαν πολλοί. Μένεις λοιπόν στην πρωτεύουσα μιας Ευρωπαϊκής -στα χαρτιά τουλάχιστον- χώρας, και το μεσημέρι σε πολλές περιοχές πέφτει «μαύρο». Όποιος θέλει να αγοράσει κάτι εκείνες τις ώρες της ημέρας, πιθανόν θα πρέπει να ψάξει για να εξυπηρετηθεί μόνο σε κάποιο πολυκατάστημα, αλλιώς… θα περιμένει. Δεν συζητάμε για 24ωρη λειτουργία κάποιων μαγαζιών, όπως ισχύει, για παράδειγμα, από Αμερική μεριά. Αυτό μάλλον είναι στην σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας για τα δεδομένα της Ελλάδας. 

Πάμε τώρα στο θέμα των ανοιχτών καταστημάτων τις Κυριακές, σε αντιστοιχία με την πάρα πάνω ιστορία. Γιατί κάποιος που θέλει να κάνει τις αγορές του Κυριακή, να μην έχει αυτή την δυνατότητα, είναι το εύλογο ερώτημα. Ξέρω, ήδη κάποιοι θα μουρμουρίζουν «μα καλά το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχουν λεφτά, όχι η αργία της Κυριακής». Σωστά, το κυρίως πρόβλημα είναι αυτό και ούτε είπε κανείς ότι αν ανοίξουν τα καταστήματα μερικές Κυριακές, θα… εμφανιστούν ουρές πελατών ξαφνικά. Κάποιοι όμως θέλουν να αγοράσουν πράγματα τις Κυριακές, για διάφορους λόγους. Θα πρέπει να έχουν το ελεύθερο να το κάνουν. Όπως γίνεται και σε πολλές άλλες προηγμένες χώρες. 

Μερικοί άλλοι, που… στενοχωριούνται για τους μικρο-μαγαζάτορες λένε πως «το άνοιγμα των μαγαζιών τις Κυριακές θα ωφελήσει μόνο τα μεγάλα πολυκαταστήματα, γιατί τα μικρά δεν θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στον ανταγωνισμό». Μα δεν θα ανοίγουν, στο μεγαλύτερο διάστημα του χρόνου, τα πολυκαταστήματα τις Κυριακές! Θα ανοίγουν –προαιρετικά κιόλας- μόνο τα μικρά καταστήματα, που δεν ανήκουν σε κάποια αλυσίδα κι αυτό θα μπορεί να γίνει ελεύθερα και τις 52 Κυριακές του έτους. Τα πολυκαταστήματα θα μπορούν να ανοίξουν μόνο για 7 Κυριακές, σε όλη τη χρονιά. Αν δηλαδή ένας βιβλιοπώλης έχει οικονομική ανάγκη και επιθυμεί να δουλέψει την Κυριακή θα είναι ελεύθερος να το κάνει. Κάποιος άλλος που θέλει να μην ανοίξει το βιβλιοπωλείο του την συγκεκριμένη μέρα, επίσης θα έχει την επιλογή να το κρατήσει κλειστό. Τόσο απλά. Όποιος θέλει δουλεύει, όποιος δεν θέλει δεν δουλεύει και αναπαύεται ή πάει… στο γήπεδο όπως λέει και ένα σύνθημα σε τοίχο της Αθήνας. 

Σκεφτείτε πάντως, τι λένε οι Ισπανοί, Άγγλοι, Πορτογάλοι, Ρώσοι, Αμερικάνοι όταν έρχονται στην χώρα μας και διαπιστώνουν ότι –για κάποιο λόγο- δεν μπορούν να κάνουν τις αγορές τους, όποια ώρα και όποια ημέρα το επιθυμούν. Μάλλον θα σκεφτούν, αυτό που σκέφτηκα και εγώ στο χωριό μου, όταν έμαθα ότι οι μαγαζάτορες κατεβάζουν ρολά και πηγαίνουν για ύπνο το μεσημέρι. Μάλλον τελικά είμαστε το «χωριό» της Ευρώπης...

6 σχόλια:

  1. Ανώνυμος14/7/13, 8:39 μ.μ.

    Έχεις παει στη Βιέννη; 6 το απόγευμα ολα κλειστά! Κυριακή επίσης ολα κλειστά. Κάποια στιγμη ηθελα τσιγαρα και ηταν 8 το βράδυ. Οτα τα tobacco shops ήταν κλειστά. Καπνισα το επομενο πρωί!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Σαφώς και υπάρχουν χώρες στις οποίες το ωράριο των καταστημάτων είναι περιορισμένο. Όπως, από την άλλη πλευρά, υπάρχουν χώρες στις οποίες είναι πολύ διευρυμένο και ευέλικτο. Κατά την ταπεινή μου άποψη, ο πολίτης πρέπει να είναι ελεύθερος να κάνει τις αγορές του όποτε επιθυμεί. Και ο καταστηματάρχης να είναι ελεύθερος να ανοίγει το κατάστημα του όποτε επιθυμεί. Είπαμε, όποιος μαγαζάτορας δεν θέλει να δουλέψει Κυριακές… υπάρχει και το γήπεδο. Δεν υποχρεώνει κάνεις, κανέναν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Καραβά Ελένη16/7/13, 2:56 μ.μ.

    Συγνώμη που το λέω αλλά φαίνεται ότι δεν έχετε απολύτως καμμία σχέση με μαγαζιά και την αγορά γενικότερα και γράφετε ότι σας σερβίρει η τηλεόραση.. Δεν έχω κάτι προσωπικό και έπεσα τυχαία στο άρθρο αυτό αλλά ως ιδιοκτήτρια μικρού μαγαζιού και μάλιστα βιβλιοπωλείου, όπως ακριβώς αναφέρετε στο παράδειγμά σας θα προσπαθήσω να σας εξηγήσω γιατί δεν έιναι τόσο ελευθερος ο μικρο επαγγελματίας να επιλέξει αν θα το αφήσει το μαγαζί του κλειστό ή όχι. Ο ανταγωνισμός δεν είναι μόνο τα πολυκαταστήματα που αναφέρετε, και που ποιός μου λέει εμένα για παράδειγμα ότι αν απελευθερωθεί το ωράριο δεν θα ανοίξει ένα μικρό μαγαζάκι μέσα στο public για παραδειγμα καλύπτοντας έτσι τις προυποθέσεις για να παραμένει ανοιχτό. Οκ αυτά είναι θεωρίες συνομωσίας και ποτέ δεν τις συμπαθούσα αλλά τι θα γίνει αν για παράδειγμα το μικρό μααζάκι της κυρά Μαρίας στην γειτονιά μου και του κυρίου Τάκη μένει ανοιχτό και εγώ αδυνατώ (όχι δεν θέλω) να ανοίξω το δικό μου. Είναι αυτό ή όχι ανταγωνισμός. Θα συνηθίσει ο καλομαθημένος πελάτης να πηγαίνει στην Κυρία Μαρία ή όχι? Θαρρείς και είναι δύσκολο να προγραμματίσει τα ψώνια του το Σάββατο ή θα χαλάσει ο κόσμος αμα το κακομαθημένο του δεν πάρει το φωτεινό μολύβι της Μπάρμπι πρωί πρωί την κυριακή, όταν τα δικά μου παιδιά θα τα έχω παρκάρει κυριακάτικα σε κάποια γιαγιά για να παρέχω non stop υπηρεσίες.. Στην περιοχή που έχω το μαγαζί μου κάποτε κάποιος αποφάσισε να ανοίγουμε και Δευτέρες και Τετάρτες απόγευμα. Εγώ και ένα ακόμη μαγαζί μετά από μένα το βρήκαμε έτσι και το κάνουμε. Κέρδος από αυτό? Μηδαμινό. Στο DNA του Έλληνα τα μαγαζιά Δευτέρα και Τετάρτη απόγευμα είναι κλειστά.. Δεν πάει να τρώω την ζωή μου εδώ μέσα.. πελάτες δεν μπαίνουν δευτέρα και τετάρτη.. Πόσο μάλλον τώρα που ο κόσμος δεν έχει και χρήματα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σωστά, ανταγωνισμός υπάρχει και μεταξύ μικρών μαγαζιών. Επειδή λοιπόν εσείς δεν μπορείτε (ή δεν θέλετε) να ανοίξετε το μαγαζί σας παρά πάνω ώρες και μέρες, πρέπει να επιβάλλεται και στον απέναντι να μην το ανοίξει που έχει οικονομική ανάγκη; Σαφώς ο «καλομαθημένος πελάτης» που λέτε θα πάει στο μαγαζί που τον εξυπηρετεί όποτε θέλει εκείνος, και όχι όποτε θέλει ο εκάστοτε μαγαζάτορας. Και σωστά θα πράξει. Με την ίδια λογική πάντως, αν εγώ είμαι για παράδειγμα αγενής μαγαζάτορας, θα επιβάλω και στον απέναντι μαγαζάτορα να είναι αγενής, για να μην πάει «ο καλομαθημένος πελάτης» εκεί...

      Διαγραφή
    2. Καραβά Ελένη17/7/13, 11:28 π.μ.

      Δεν είναι το θέμα αν θέλει ο εκάστοτε μαγαζάτορας όμως και δεν θα είναι θέμα επιλογής όπως λέτε εσεις. Το να είμαι αγενής ή οχι με τους πελάτες μου είναι κάτι που μπορώ να το παλέψω...Το άλλο όμως όχι. Γιατί πάρα πολύ απλά, πως αλλιώς να το πω, ο μικρός μαγαζάτορας δεν μπορεί!!! Δεν τεμπελιάζω άνθρωπέ μου, δουλεύω κάθε μέρα 9-3, 5-9 και το Σάββατο μέχρι τις 3.30 Δεν γίνεται να δουλέψω παραπάνω για να είσαστε ελευθερος να αγοράζετε... ξέρω εγώ, χαρτοπετσέτες στις 12 το βράδυ.. Δεν μπορώ επίσης να πάρω υπάλληλο αυτή τη στιγμή. Παλεύω να μην κλείσω και να συνεχίσω να πληρώνω την εφορία και το ΤΕΒΕ. Αν απελευθερωθεί το ωράριο δεν θα δω παραπανω πελάτες να μου ερχονται γιατί πολύ απλά δεν είναι ότι δεν με βρίσκουν στο μαγαζί και γι'αυτό έχει πέσει στα Τάρταρα ο τζίρος μου.. Και το 2003 τις ίδιες ώρες δούλευα αλλά είχα μεγαλύτερο τζίρο. Τι άλλαξε δηλαδή τώρα και πρέπει να ανοίγω και την Κυριακή? Γιατί πρέπει να είμαι δια νόμου μπροστά στο δίλλημα ζω για να δουλεύω ή βγαίνω και εγώ στην ανεργία? Όσο είμαστε σε κρίση η πίτα του Τζιρου είναι δεδομένη, δεν πρόκειται να αλλάξει αν διευρυνθεί το ωράριο. Τα μαγαζιά μεγάλα και μικρά αυτή τη στιγμή βαράνε μύγες, δεν συνωστίζεται ο κόσμος απ'εξω επειδή δεν του φτάνουν οι ώρες να ψωνίσει.. Η απελευθέρωση του ωραρίου σημαίνει απλά μετατόπιση του τζίρου από τους μικρούς στους μεγάλους και όποιος δεν μπορεί να ανταπεξέλθει απλά θα κλείνει..Και Να μην συζητήσουμε για ποιά ελευθερη αγορά θα μιλάμε αν απομείνουν μόνο τα πολυκαταστήματα και για ποιόν υγιή ανταγωνισμό.. Δεν το πάμε για Ευρώπη, για Κίνα το πάμε! Στην σημερινή Ελλάδα του χάους και των "ελαστικών" συνθηκών απασχόλησης η ελαστικοποίηση του ωραρίου απλά θα οδηγούσε σε υπερβολική πίέση των εργαζομένων για πολλές κακοπληρωμένες και ίσως μαύρες ώρες εργασίας.. Είναι αυτό που θέλετε προκειμένου να μην αισθάνεστε χωριάτης της Ευρώπης?

      Διαγραφή
  4. Ανώνυμος17/7/13, 12:59 π.μ.

    Πολύ καλό άρθρο! Με αντικειμενικότητα και ψύχραιμη ματιά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή